A PROPOS 16: De Hoogtepunten van 2006

Deze week krijg de culturele hoogtepunten uit 2006 van de A PROPOS te horen. Achtereenvolgens hoor je: Katharina Smets, Tim Toubac, Leen Tyrions, Suzanna Maes, Sofie Huybrechts en Elien Haentjens!

Herbeluister: http://www.archive.org/details/apropos21122006

Presentatie: Leen Tyrions & Liesbet Huybrechts
Techniek: Jo Mostert

a propos 15 - Bonanza

BONANZA is een uniek portret van een bizarre spookstad in het midden van de USA. Caroline Rochlitz en Yves Degryse vertelden er alles over. Wil je er nog bij zijn? Dan moet je snel zijn, want de voorstelling op woensdag is al helemaal uitverkocht! www.berlinberlin.be

Wappy le Max vs. Inspinazie: Impro-theater! Marc Breban en Thierry Willemaers van Inspinazie vertellen én spelen.
www.inspinazie.com

beluister: http://www.archive.org/details/apropos14122006

gedicht: Brussel Schuman

--- Philip Meersman

De Kraai krijst
graaiend
over Schuman square
“remember me”
keelt de langhangende
Berliamontbanner
“Aids is still among us
Protect yourself”
Wetstraatgroen gillen d’ochtendlichten
stichtende literatuur
condooms zijn niet duur
doch duurzaam.
Eenzaam wacht
een mistverlangende pendelaar
op zijn Waverse Lijn
Ontmaagd
overstijgt
de vakantieverlangende ochtendvlucht
de Brusselse buildingblokken
terwijl Oranginaogend
de zon zichzelf
wakkerworsteld.
Nog even even nog
voor de schemersmog
zich loswrikt
van de Cinquantenaire
Le drapeau Belge
wappert dapper
de joggenden
een rondje meer toe
ex patria hollenz e
hun homegedachten na
gisteren scheen
een rondje
meer makkelijker
binnen te lopen
lopen hopen hopen
op maandagmorgenmails.

© Philip Meersman

met vriendelijke groet 3

-- tim toubac

Beste luisteraars
Geachte heren dames cultuurconsumenten
Beste aspirant stagiaires

U bestookt ons sedert enige tijd met een resem aanvragen tot een “eventuele mogelijkheid tot een stageplaats”, zoals u het zelf placht te noemen.
Liever dan ieder van u een eigenhandig schrijven te bezorgen, willen we u graag als groep persoonlijk te woord staan, in die intieme zone van het radiogebeuren.
Want deze vraag gaat vanzelfsprekend ieder van ons aan.

Wij zijn uiteraard verheugd met uw aanvraag tot een “eventuele mogelijkheid tot een stageplaats”. Het bewijst maar weer eens welk huis van vertrouwen we zijn.
Hoe dat we - ondanks bitse kritiek op het culturele wezen en het radiolandschap- toch steeds een rots in de branding blijven.
Wij zijn u daar erkentelijk voor.

Maar u begrijpt dat wij niet op elke vraag die ons ego streelt in kunnen gaan.
De harde realiteit noodzaakt ons hiertoe. U treft het niet. De plaatsen in deze sector zijn schaars en u is met velen. U wil allen tot de tanden bewapend aan de startlijn van de arbeidsmarkt verschijnen. Maar u weet ook dat u in deze wedstrijd eerst een aantal rondjes warm moet draaien. Wij willen u daarin helpen maar weten ons beperkt in logistiek en administratief opzicht. Toch is het onnodig alle hoop te laten varen. Onze beperkingen nopen ons er enkel toe de selectie strenger te maken.
U wordt uiteraard met open armen ontvangen met een diploma radiotechniek in de achterzak. Ook als u ooit bent geslaagd voor één van de stemtests van de publieke omroep geven we u met graagte een kans. Het doet er voor ons part zelfs niet toe als u de procedures al enige tijd geleden hebt doorlopen.
U ziet, wij zijn niet harteloos. U kan niet aan onze goede bedoelingen twijfelen.
We weten eenvoudigweg zelf waar we staan en hopen van u hetzelfde.
U leeft en beweegt nu eenmaal in een maatschappij die zijn eigen wetten en geplogenheden heeft. Het is een logica, u kan dit betreuren, die in elke porie van onze samenleving is doorgedrongen. Wij willen uiteraard het beste voor u, maar uiteraard ook voor ons. We moeten elkaar maar ergens in het midden vinden.

Daarbij moet ik het laten, U begrijpt uw situatie

Nog veel succes in uw productieve en veel geluk in uw leven tout court

Met Vriendelijk groet

PS. Vrijwilligers dat is natuurlijk een ander verhaal. U bent uiteraard ten allen tijde welkom. Ook daarin moet u ons kennen.

a propos 14 - Ruben Bellinkx

BARRACK toont het werk van de laureaten van het HISK in Antwerpen. Ruben Bellinkx is zo'n laureaat. Voor de tentoonstelling maakte hij 3 video's van schildpadden die gezamenlijk een tafel meetorsen. Hij legt het bij ons nog eens allemaal uit!MAX! is een nederlands toneelgezelschap met één Vlaamse acteur. Katharina ging op zoek naar cultuurverschillen.over Lightplay in Z33 in Hasselt is iedereen vol lof. Wij ook? Elien velt haar oordeel!

beluister: http://www.archive.org/details/apropos07122006

links:

www.hisk.edu
www.rubenbellinkx.com

www.tgmax.nl

www.z33.be

Light Play - Z33 Hasselt

-- Elien Haentjens

Omdat Hasselt dit jaar hoofdstad van de Smaak was, trok onze reporter Elien op de slotdag naar het verre Limburg. Alle marktjes van de stad kwamen terug tot leven. Zo ook de Zuivelmarkt. En daar liep ze ook eventjes binnen in het kunstencentrum Z33.

Welkom in de studio, Elien. Je hebt ‘Lightplay’ gezien in Z33. Heeft de tentoonstelling je verrast?

Ja zeker en vast. Ik was nog nooit eerder in Z33, maar ik ga zeker terug. De locatie, Zuivelmarkt 33, is ook bijzonder mooi. Het kunstencentrum ligt op het oude begijnhof van Hasselt. Voor deze tentoonstelling hebben ze niet de kleine huisjes gebruikt, maar wel de Expo ’58-vleugel. Een ruimte die zeer geschikt is voor tentoonstellingen.

Wat is het concept van de tentoonstelling?

Het vertrekpunt is de ‘Licht-ruimte-Modulator’ van Laszlo Maholy-Nagy. Oorspronkelijk was dat een rekwisiet voor theater en film, maar het reflecteert licht op een voortdurend veranderende manier in de ruimte. Dus de tentoonstelling toont hoe kunstenaars licht als medium gebruiken om de relatie tussen tijd en ruimte te onderzoeken, te interpreteren en uit te drukken.
Op de tentoonstelling kan je enkele voorlopers van Maholy-Nagy zien, zoals Nicolas Schöffer en Gianni Colombo, maar vooral veel hedendaagse kunst.

Was het de moeite? Waarom?

Het is een echte aanrader. Ik zou zelfs zeggen dat je enkel daarvoor naar Hasselt zou kunnen gaan. Al zijn er ook nog een aantal andere, aansluitende tentoonstellingen in het cultuurcentrum van Hasselt, die je dan meteen ook kan meepikken. Zelf heeft de tentoonstelling me alleszins terug doen beseffen waarom ik zo van kunst hou. Ze was heel toegankelijk. Voor alle leeftijden en alle gradaties kunstliefhebbers. Dat kwam vooral doordat je de kunstwerken kon beleven. Het zintuiglijke speelt een grote rol op de expositie.

Is er toch een kunstwerk dat er voor jou uit springt?

Eigenlijk zijn er een paar. Ten eerste is er ‘Representation d’un Corps Rond’ van Ann Veronica Janssens. Je komt binnen in de kamer en kijkt recht in een bundel stralen. Op het einde van de bundel schijnt een wit licht. Het lijkt wel de gang des doods. Als je dan effectief de lichtgang inwandelt, doet het kunstwerk zeer vreemde dingen met je hoofd en lichaam.
Daarnaast heb je ‘Spazio Elastico’ van Gianni Colombo. De kunstenaar heeft in een zwart geschilderde kamer een patroon van witte elastieken bevestigd. Die vormen allemaal gelijke rechthoeken. Maar de elastieken kunnen ook bewegen. Daardoor zijn de hoeken niet langer recht en krijg je het gevoel dat de kamer beweegt en dat je zelf gaat vallen.
Dan heb je ook nog het werk van Olafur Eliasson. Zijn ‘Moving Corner’ moet je letterlijk nemen. In één bepaalde hoek schijnt een wit licht. Daarnaast wordt een ander wit licht door middel van een ronddraaiend, spiegelend latje de kamer rond geprojecteerd. Op een bepaald moment valt die lichtstreep samen met het licht in de hoek. Daarna wordt ze er terug uit geboren en beweegt de hoek dus.
Tenslotte is er Germaine Kruip. Voor haar ‘Daytime’ plaatste ze een reeks spiegels voor een raam. Die kunnen bewegen. Als ze openklappen, valt het daglicht binnen in de ruimte. Maar als ze dicht zijn is het er helemaal donker. Als je ervoor gaat staan, zie je jezelf ook meermaals weerspiegeld in het werk. En verandert je spiegelbeeld mee op het ritme van de openklappende spiegels.

Het is dus duidelijk, je moet de tentoonstelling beleven en aan den lijve ondergaan. Dat kan nog tot 21 januari in Hasselt. De toegang is gratis. Voor de juiste openingsuren en extra randactiviteiten kan je terecht op www.z33.be

gedicht 4 - Nacht van de Powezie Teranova Doctoraat Jelle Dierickx (Meander)

-- Philip Meersman

Dichters dichten dichter bij
Dichters dichten dichter mij
Dichters dichten dichter vrij
Poezië poezië, poezië mij
woordakkoordgevrij
woordWOORDbrouwerij
houwerij houwemij
hou vamij
vamij mij
houvamij vamij vamij
Poezië mij
weet waar woordenweven
zestig zalig zielsverwant
verbrand band bonden
met-een m’elkaar
heind-en-ver binden blinden klinken
meer dan drie die wijzen
luisterlaten rijzen reizen
woordelijk breinen spijzen
nemen breinen baden beden
‘tNief Badhuis laten leven
we waren eralle-bij
woordenbadderij woord-en-badderij
ook zij ook zij
glij glij zestig namenrijgerij zestig namenop1rij
op1rij
1rij
rij
ij

Poëten aller landen, verenigt U U U U
3podia geledigd nu nu nu
Barden baden boden zicht
op allerlaatste laatste groot grooooot gedicht
klassiek schoon rijmelarij experimenteel uitwisselschrijverij
nieuwe samen-dingen-doen
beeld-woord-dans-klank
beeld-woord-dans-klank
woord-beeld-dans-klank
dans-woord-beeld-klank
dans-beeld-woord-klank
klank-klank-klank-klank
klank-klank-klank-klank
klank-dr-klank-klank
klank-dr-dr-klank
klank-dr-dr
klank-dr-dr
klank-dr
klank-dr
klank
dr
klank
dr


Dichters dichten dichter bij
Dichters dichten dichter mij
Dichters dichten dichter vrij
Poezië poezië, poezië mij

Ontvreemden
Staatloos Vietnamees
Zakenman wordt schrijvend Nipponees
ItaloFrankiniaan gitaart gedachten
BritsVienois en Gozer Gijs, Gozer Gijs, dag Gozer Gijs
Geen stress, geen stress
Wolff, Boulée, Pisteffo vanuit het Kapersnest
Rook stijgt high plafondvalhoog
Ontlast poëtische spanningsboog
Po-ëtische spannings-boog
hoog hoog hoog
De Here God aanbeden
vervloekt en besneje
schrijverspijn geleje

Dichters dichten dichter bij
Dichters dichten dichter mij
Dichters dichten dichter vrij
Poezië poezië, poezië mij

Nieuw-aard gaan verkennen
wederpodiumgewennen
dichtoren zwaar verwennen
mennen mennen
Ook vrouwen aan ‘twoord
Het hoort het hoort

beeld-woord-dans-klank
woord-beeld-dans-klank
dans-woord-beeld-klank
dans-beeld-woord-klank
klank-klank-klank-klank
klank-klank-klank-klank
klank-dr-klank-klank
klank-dr-dr-klank
klank-dr-dr
klank-dr-dr
klank-dr
klank-dr
klank
dr
klank
dr


Dr
Dr
Dr Jelle Ja
Ma Ja
Jelle Ja
Ma Ja
Meander
ander
anderdoor
dracademisch
dra-cademisch
dr-academisch

Dr dr dr
Gehaald gehaald
Nagels met koppen
binnen gehaald

Dichters dichten dichter bij
Dichters dichten dichter mij
Dichters dichten dichter vrij
Poezië poezië, poezië mij


link: www.spooninmybrain.com

Gedicht 5

-- Philip Meersman

a propos 13 - Kunst in STUK

Gedicht Philip Meersman Interview Eva Wittocx n.a.v. STUKboek 5 jaar beeldende kunst, symposium ‘hoe kunnen organisaties kunstenaars steunen’ en Reacties op 5 jaar beeldende kunst in STUK door kunstenaars Ward Denys, Angelo Vermeulen en Pieter Vermeersch Interview met Marjolijn Dijkman n.a.v. tentoonstelling RESONANCE De bespreking van Straf-Tijd van fotografe Lieven Blancquaert door Elien Haentjes is uitgezonden, maar weggevallen bij de opname. Een schriftelijke weerslag binnenkort op www.radioscorpio.com/apropos

beluister: http://www.archive.org/details/apropos30112006

Straftijd- Lieve Blancquaert

-- Elien Haentjens

Onze reporter Elien is zonet de studio binnengewandeld. Deze week bespreekt ze geen theaterstuk, maar een tentoonstelling. En daarvoor trok ze naar een wel heel ongewone plaats...

Welkom in de studio, Elien. Waar ben je dan voor A Propos wel naartoe getrokken?

Naar de oude directeurswoning en de hulpgevangenis van Leuven Centraal.

Waarom die locatie?

De tentoonstelling gaat over het gevangenisleven. Onder begeleiding van fotografe Lieve Blancquaert kregen tien gedetineerden, zeven personeelsleden en vijf bezoekers van de Leuvense hulpgevangenis een tijdje een digitaal fototoestel. Zo probeerden ze de sfeer binnen de gevangenis vast te leggen. Dat resulteerde in een tentoonstelling én een boek, allebei ‘Straftijd’ genaamd.

Hoe is het boek opgebouwd? En de tentoonstelling?

Het boek bestaat uit allerlei getuigenissen van zowel gedetineerden, hun familie als het gevangenispersoneel. Daarbij hoort dan telkens een portret van de getuige, dat gemaakt werd door Lieve Blancquaert zelf, en een aantal sfeerfoto’s die de getuige zelf gemaakt heeft.

Het eerste deel van de tentoonstelling loopt in de oude directeurswoning. In de vroegere woonkamer zie je de portretten van de hoofdpersonages. In de gangen beneden worden die portretten telkens herhaald. Daarbij worden de foto’s die de geportretteerde zelf gemaakt heeft dan ook getoond.
Boven in de directeurswoning is er een kamer met gesproken getuigenissen: zinnen die op doek geschilderd zijn, een luisterfragment, zinnen op de plinten... Daarnaast is er ook een kamer met een videorondleiding door de gevangenis en eentje met een korte geschiedenis van het gevangeniswezen in België. Ook wordt de vergelijking gemaakt tussen het leven in en buiten de gevangenis. Bv fitness in de gevangenis en fitness buiten de gevangenis. Het verschil, de beperkingen binnen de gevangenis.

Het tweede deel van de tentoonstelling loopt in een deel van de oude Hulpgevangenis. Daar zie je meer kunstwerken van gedetineerden, een nagebouwde cel en gedichten met getuigenissen. Ook hangt het boek hier blad per blad omhoog.

De moeite?

Ja, owv de locatie en de sfeer die ook uitgaat van de foto’s. Een gevangenis is letterlijk en figuurlijk een gesloten wereld. En door naar de tentoonstelling te gaan gaat die wereld toch al een deeltje voor je open. Het is een zeer menselijk verhaal.
Nee. De tentoonstelling vormt niet echt één geheel en het doet allemaal erg koud en kil aan. Je krijgt wel een deel van de gevangenis te zien, maar niet zo heel veel. Daarom: voor mensen die echt eens een kijkje willen nemen in een echte gevangenis: ga naar het Gevangenismuseum in Tongeren. Ook daar hangen er trouwens foto’s van Lieve Blancquaert.

Als je nog wil gaan kijken, dan moet je je haasten. Enkel morgen tussen 15 en 20 uur kan je nog terecht in de gevangenis in de Maria Theresiastraat. De toegang is gratis.

a propos 12 - Saskia De Coster

Thomas leest voor uit zijn nieuwe theatertekst

Volgende week zaterdag vindt er in het STUK de lezing ‘Irony and beyond’ door. Sprekers van die avond zijn onder meer Jan Lauwereyns en Peter Verhelst. Maar ook onze centrale gast van vanavond zal er present zijn.

Katharina bespreekt Eco van Dood Paard



beluister: http://www.archive.org/details/APROPOS23112006

Eco - Dood Paard

-- Katharina Smet

Even plaatsen: de voorstelling is een topmeeting voor het ontwikkelen van een Shopping Centre Leisure Dome, namelijk Ecoville. Deze woongemeenschap Eco moet alle Eurodisneys, Wallibies en centerparcks in hun soort overtreffen. De filosofie achter het project zou volledig ecologisch moeten zijn. De plaats van actie is een soort vergaderzaal. In het totaal zijn er acht personen aanwezig op de vergadering, maar er zijn maar acht acteurs. Dit wordt opgelost door televisies waar elke acteur een alter ego live inspreekt. De verandering van personage wordt benadrukt door het wisselen van bril. Wanneer de assertieve management dame met een soort VLD-bril verandert in een mannenhatende advocate zet ze een wat existentiëlere zwartomrande bril op. Of wanneer een grootsprakerige architect met strakke bril verandert in een suffe kantoorklerk zet hij een wat seutige groene bril op.
Ongeveer heel de voorstelling wordt er “steenkolen” Engels gesproken, dus Engels met een dikke laag haar op. De meeting loopt bovendien al snel uit de hand, in plaats van constructief te vergaderen wordt heen en weer gescholden, komen de fascistische, xenofobe en homofobe kantjes van het project boven.

Eco blijkt, ondanks zijn ecologische aspiraties, een bijzonder onethisch en onverdraagzaam project.

Vergelijkbaar met Stan bij ons weigert het Nederlandse collectief Dood Paard een illusie op te bouwen. Maar ik had de indruk dat deze oningeleefde manier van spelen in deze voorstelling wat te veel van het publiek verwachtte. De afstand tussen de acteurs en hun personage is erg groot: de wisselingen van de personages zijn erg consequent, maar de verandering gaat niet verder dan de oppervlakte. De bril en de lichaamstaal van elk personage verandert wel geloofwaardig, maar elke toenadering tot een personage wordt afgeblokt. De personages blijven archetypes zonder verdere diepgang. Dit past in de filosofie van het collectief, maar dan zou er iets meer tegenover moeten staan, een diepere betekenis of scherpere humor bijvoorbeeld?
De stemming van de voorstelling is al snel gezet. Als toeschouwer weet je van het begin dat er van constructief vergaderen niet veel in huis gaat komen, en is het ook niet meer duidelijk waar de voorstelling nog naar toe wil gaan. De spanningsboog was na een tijdje zoek. Elke conversatie wordt afgebroken door beledigingen en de zich profilerende ego’s. Het geheel brokkelt uit elkaar. Ook het steenkolen Engels zorgt voor hier en daar wel voor een lollig grapje, maar begint na een tijdje toch te irriteren. Het geheel geeft de indruk van een goed gespeelde generale repetitie, waar er nog net iets meer gewerkt moet worden aan inhoud misschien?

a propos 11

Deze week overtreffen we onszelf en trakteren we jullie op drie interviews. Steven Vandervelden komt langs om te vertellen over de nieuwe artistieke plannen van het STUK.

Daarnaast praatte Tim met Christophe Terlinden over zijn nieuwe tentoonstelling in Mechelen, straks het resultaat van hun gesprek! Ook Elien ging op pad en wist Ivana Muller te strikken, haar reportage krijgen we ook later in deze uitzending te horen.Beginnen doen we naar goede gewoonte met een column, deze week deelt Philip ons zijn kijk op de culturele wereld mee.

beluister: http://www.archive.org/details/APROPOS16112006

MERG - De Roovers

-- Tinne Horemans

Tinne zag het stuk ‘Merg’ in de Beursschouwburg in Brussel. Oorspronkelijk een libretto van de Nederlandse auteur Judith Herzberg die theatergroep de Roovers bewerkten tot een muziektheatervoorstelling. Tinne,


Wie is Judith Herzberg, de eigenlijke auteur van dit stuk, en waar situeer je dit werk precies in de rest van het oeuvre?

Judith Herzberg is een literaire duizendpoot. In het begin van de jaren ’60 debuteerde zij met een dichtbundel, vanaf de jaren ’70 waagde zij zich ook aan het schrijven van toneelstukken en filmscenario’s. In Nederland, waar zij vandaan komt, is ze enorm populair. Niet alleen als dichteres, maar ook als toneelschrijfster. Altijd worden haar toneelstukken opgepikt door weer een nieuwe generatie acteurs en regisseurs. Zo ook bewerken de Roovers voor de derde keer een stuk van Herzberg, deze keer de kameraoperatekst: ‘Merg’. Een stuk dat zij in 1986 schreef naar aanleiding van een krantenartikel in Time.


De titel van het stuk is ‘Merg’. Waar gaat het precies over?


De voorstelling draait eigenlijk rond een prangend ethisch thema. Het verhaal gaat over twee broers die al een hele tijd niets meer van elkaar hebben gehoord na de dood van hun ouders als gevolg van een auto-ongeluk. Een ongeluk waarvoor de gezonde broer verantwoordelijk was. Nadat de ene broer ontdekt heeft dat hij een beenmergtransplantatie nodig heeft, is hij plots aangewezen op zijn broer. De zieke broer gaat – na een zware innerlijke strijd – zijn donorbroer opzoeken en vertelt hem zijn probleem. De acteurs confronteren de toeschouwer op die manier met een moeilijke ethische dilemma.
- Mag deze zieke broer na al die tijd zijn broer om hulp vragen terwijl hij weet dat zijn broer toch nooit ‘nee’ kan zeggen? Is dit nog ethisch verantwoord? Bovendien kampt deze nog altijd met een schuldgevoel. Hij vormt de oorzaak van de dood van hun ouders. Is het in deze omstandigheden nog geoorloofd dat hij zijn broer om een transplantatie vraagt?
- Daarentegen: Kan de gezonde broer zijn zieke broer in de steek laten met de dood van de zieke broer tot gevolg? Of is hij altijd/ wat de omstandigheden ook zijn verplicht zijn bloedeigen broer te helpen? Bestaat er dan zoiets als een ethische verplichting? Of kan hij wel weigeren? Bovendien is er nog zijn vrouw. Die niet wil dat haar man zijn zieke broer helpt. Voortdurend hoor je haar gemor. Voortdurend dreigt ze ermee het op te stappen.
Herzbergs aanpak lijkt Sokratisch. Het einde van het stuk is open. Zij gelooft in de kracht van de dialoog. Het antwoord zelf wordt niet gegeven. Dit moet de toeschouwer voor zichzelf uitmaken. Misschien omdat zij vindt dat iedereen het altijd voor zichzelf zal moeten uitmaken. Omdat er geen antwoord bestaat. Misschien wil zij de toeschouwer enkel wakker schudden, doen nadenken.

Oorspronkelijk was het een libretto. De Roovers maken er een toneelstuk van. Geslaagd?

De kameropera zelf werden de dialogen gezongen. Dat doen de Roovers niet. Als compensatie kozen zij voor begeleidende pianomuziek waardoor het een muziektheatervoorstelling werd. Live aan de piano zit Guy van Nueten – die al vaker voor theater werkte. De muziek bij deze voorstelling schreef hij zelf. En die is goed. Mooi. Ondersteunt de poëtische kracht van de tekst. Maar ja: ook muziektheater blijft in de eerste plaats theater. En de acteerprestaties konden mij een pak minder bekoren.

Vertel meer. Wat zijn volgens jou nog sterkere punten van het stuk?

Naast het muzikale aspect, hield ik ook het sobere van de beeldtaal. Wat eigenlijk ook weer een weerspiegeling is van Herbergs schrijfstijl. Zij schrijft geen woord te veel. Kort en krachtig. Ook de beeldtaal bleef sober, en tegelijk veelzeggend. Sober en tegelijk goed te begrijpen. Het decor was vrij kaal, op een piano en enkele panelen op de achtergrond na. Verder zag je op het podium vaak niet meer dan een klein tafeltje en twee stoelen. Enkele gebaren of slechts het verschuiven van een meubelstuk gaven je de illusie de ene keer bij de dokter, de andere keer bij de broer thuis te zitten. Ook het uitstrooien en het weer oprapen van een emmer appelen gaven je moeiteloos de illusie van een appelboomgaard. Ook de belichting zat perfect. Maar de suggestieve kracht van de beeldtaal werd tenietgedaan door de wat betuttelende tekst op de panelen achtergrond. Teksten zoals ‘Zieke broer bij dokter’. Heeft dit een reden? Welke? Ik heb ze niet gevonden.

Maar terwijl ik de suggestieve kracht van de beeldtaal bewonderde, vond ik de gesproken taal abominabel. Vooral de taal van Luc Luyens (de zieke broer) en zijn vrouw (Sara De Bosschere) liet voor mij te wensen over. Die taal is slordig: ik hoor dialectklanken en ‘gij’ en ‘jij’ wordt naar believen afgewisseld. Muziektheater blijft theater. Hoewel muziek of beeldtaal belangrijk kan zijn, blijft het ook woordkunst. Daarom speel je het of helemaal in het dialect of je speelt in een mooi Nederlands dat af is. Dit is volgens mij ook essentieel om de poëtische kracht die de rijmende tekst ongetwijfeld gehad zal hebben, over te brengen naar het publiek. Doe je dat in een slordig tussentaaltje gebeurt dat volgens mij niet, maar wordt deze kracht veelal opgeheven.

Wat vond je van de acteerprestaties?

Ook het spel is een levensbelangrijk onderdeel van theater. Maar ook de acteerprestaties konden me deze keer niet echt ontroeren. Ook hier geef ik een pak minder punten aan de zieke broer en zijn vrouw. Adriaan van den Hoof, de gezonde broer, en zijn vrouw, Veerle Dobbelaere doen het beter. Adriaan weet perfect over te gaan van de ene situatie naar de andere, zijn taal en mimiek zitten goed, hij worstelt met vragen en je ziet het, je kan je enigszins inleven in de moeilijke periode die hij doorstaat. Veerle kan ook overtuigen, al maakt de rol die zij moet vertolken het haar wel heel moeilijk.

Deze vrouw – de vrouw van de gezonde broer – wil helemaal niet dat haar man een beenmergtransplantatie voor zijn broer ondergaat, terwijl haar man aanvankelijk niet naar haar luistert en het overweegt wèl te doen. En het is deze frustratie en dit gevoel van onmacht dat zij het hele stuk lang probeert te vertolken. Ook dit wordt vervelend. En vooral omdat de toeschouwer niet te weten komt waarom zij absoluut niet wil dat haar man voor zijn broer in de bres springt. Wat draagt haar rol dan bij aan dit stuk? Het verhaal mist zeker diepgang. En niet alleen diepgang, maar ook vaart en spanning. Het stuk gaat langzaam. Misschien omdat het verhaal zo weinig om het lijf heeft. De korte inhoud vertelt je nagenoeg alles. En dit wordt dan anderhalf uur uitgesponnen. Spanning ontbreekt helemaal. De acteurs spelen vanaf het begin al zo geaffecteerd of onnatuurlijk, dat een climax duidelijk ontbreekt. De acteurs slagen er niet in de toeschouwer in het stuk mee te nemen. Hij is verveeld, niet mee. Lacht af en toe. Maar omwille van wat? Om een kopje dat op de grond valt. Dat is een slecht teken. Volgens mij had Herzberg een betere zin voor humor. De toeschouwer applaudisseert aanvankelijk niet als het stuk afgelopen is. Omdat hij niet wéét dat het stuk afgelopen is. Ook dit is te wijten aan een gebrek aan spanning, aan reliëf. De toeschouwer was niet mee. Als hij de schouwburg uitloopt, wil hij in de eerste plaats een pint. De ethische vraag is hij dan al lang vergeten.

Wie toch nog benieuwd is kan MERG volgende week dinsdag en donderdag gaan meemaken in het STUK. Op woensdag spelen DE ROOVERS in het kader van DE VOLLE TENT en dan betaal je maar 5 euro!

La petite fille qui aimait trop les allumettes - ZEVEN/Ine Goris

-- Elien Haentjens

Intussen is onze medewerkster Elien er bij komen zitten. Zij is gisteren hier in het STUK naar ‘La petite fille qui aimait trop les allumettes’ gaan kijken. En daarover brengt ze vandaag verslag uit.

Welkom in de studio, Elien. De voorstelling kreeg een zeer lange titel: ‘La petite fille qui aimait trop les allumettes’. Van waar die keuze?

De voorstelling is in feite gebaseerd op een boek van Gaetan Soucy, een Canadese auteur. En zijn boek heette ook zo. Inne Goris heeft de titel overgenomen en de tekst bewerkt. Ze tekende ook voor de regie.
Inne Goris is samen met haar gezelschap ZEVEN in theaterland bekend van haar bewerkingen van ‘Drie zusters’ van Anton Tjechow en ‘Pride en Prejudice’ van Jane Austen. Met ‘Drie zusters’ won ze de 1000watt-prijs.
Dus net zoals in haar vroegere producties vertrekt ze van een literaire bron. Maar er is wel een verschil: ‘La fille’ is haar eerste voorstelling voor volwassenen.

Dat is waarschijnlijk vooral aan de inhoud te wijten?

Inderdaad, qua thematiek is het echt wel bestemd voor een volwassen publiek. Het gaat over een meisje dat op een besloten landgoed zit, afgezonderd van de rest van de wereld. Enkel haar vader en haar broer wonen er ook. En van haar vader mag ze niet buiten en haar broer zit onder haar rokken. Om aan die realiteit te ontsnappen, droomt ze zich een bevrijdende prins, aan wie ze haar verhaal vertelt.

Inne Goris wil ,naar eigen zeggen, haar publiek geen hapklare brok bieden. Ze wil de toeschouwer de kans geven zijn eigen verhaal te zien openbloeien. Is ze daarin geslaagd?

Ja, als toeschouwer moet je inderdaad een actieve rol spelen. Je moet de verschillende componenten die de regisseuse je aanreikt versmelten tot één geheel. Je hebt immers naast de tekst en het spel van de actrice zelf ook nog videobeelden en muziek.
De videobeelden sluiten min of meer aan bij de tekst, maar ze zijn vooral suggestief. Zo vertelt de actrice in het begin over haar vader en broer aan de prins. Intussen zie je een man op de videobeelden. Maar je weet dus eigenlijk niet echt wie hij is. Als toeschouwer kan je dat zelf invullen.

Als je zowel tekst, het acteren zelf, de videobeelden en de muziek hebt, is het dan niet een beetje druk allemaal?

Nee toch niet. Alles is heel sober gehouden en ook het geheel is heel sober. Het decor bestaat enkel uit een wit doek vooraan en kleiner wit scherm achteraan het podium. Voor de rest is alles zwart. En de actrice, Anna Vercammen, heeft een zacht rood kleedje aan. Dat is de enige kleur op scène.
Ook de videobeelden zijn minimalistisch opgevat: in zwart-wit, heel langzaam en lange tijd hetzelfde beeld. En ook de muziek is zeer sober, waardoor ze tot de achtergrond beperkt blijft.
Tenslotte is ook het acteren zelf heel sober, zowel qua spel als qua tekst. De actrice, Anna Vercammen, spreekt de tekst zeer traag, op een vrij monotone manier en met veel pauzes, uit. Ook in haar spel houdt ze lange tijd eenzelfde pose aan.

En heeft de voorstelling je kunnen boeien?

Ja en nee. Ja, owv het visuele aspect en de samensmelting van de videobeelden en de acteerprestatie. Het sobere sprak me wel aan. Zoals bv ook het feit dat je het gezicht van de actrice pas na een half uur te zien kreeg. Daardoor werd de aandacht vooral op de tekst getrokken en wekte ze de nieuwsgierigheid van de toeschouwer.
Maar ik vond het tekstueel soms toch een beetje té sober. Het was soms moeilijk om de verschillende flarden tekst aan elkaar te knopen en daardoor vind ik persoonlijk dat je als toeschouwer te weinig kapstokken hebt om de voorstelling voor jezelf verder in te vullen.

Als je benieuwd bent naar de voorstelling van Inne Goris en je wil nog gaan kijken, dan kan dat. Maar dan moet je wel snel zijn. De voorstelling begint over een dik half uur: om 20.30 u in de Soetezaal van het STUK.

met vriendelijke groet 2

-- tim toubac

Beste luisteraars
Geachte dames heren cultuurconsumenten

Naar aanleiding van menig mail die wij hier mochten ontvangen, kunnen wij niet anders dan reageren. De meerwaardezoeker blijft op zijn honger zitten, zegt u. U bent bezorgd begrijpen wij, bezorgd over de staat van de media en meer bepaald over die van de Televisie. U staat hier niet alleen in, menigeen zit te wachten op de formele start van een openbaar cultuurkanaal. Het debat is volop aan de gang, en zoals dat hoort zijn er rabiate believers en fundamentalistiche non-believers.

Dit debat is volgens ons echter volstrekt overbodig, een intellectueel non-event. Wat er op TV te zien is doet er eigenlijk weinig toe. Vooral belangrijk is hoe u, beste cultuurparticipant, creatief met deze massamediale content om weet te springen.
Want, en dit is geen persoonlijk verwijt, daar moet u ons op vertrouwen, U springt veel te voortvarend om met televisie. U kijkt er wel naar, maar u probeert het niet te snappen. De betekenislagen die zelfs maar één minuut zendtijd kan genereren zijn zo divers als ze veelvoudig zijn. U maakt het zich te makkelijk door zogenaamd interessante televisie te eisen. U verwacht het op een kristallen bord voorgeschoteld en met een zilveren lepel aangereikt te krijgen. In die logica kunnen en willen wij niet meegaan. Wij zijn er van overtuigd dat net U, het kritische kapitaal van onze samenleving, genoeg heeft aan zelfs de kleinste stimulus om een waardevol en intellectueel bevredigend discours uit te bouwen.

Wij begrijpen dat u bezorgd bent om diegenen die het op verstandelijk vlak wat moeilijker hebben. Dat u hen wil helpen in hun omgang met de televisionele beeldtaal, maar u moet ook begrijpen dat dit al te paternalistisch zou overkomen. Meer nog! Het zijn wellicht deze mensen die niet zitten te roepen naar een cultuurkanaal die een soort van instinctief volwassen relatie met het medium hebben.

U begrijpt dat interessante Televisie enige tijdsinvestering eist. Ga dus wat minder op café, laat dat theater eventjes links liggen en probeer die bezoekjes aan die tentoonstellingen te mijden. Een hele opgave, dat is waar. Maar een betere TV begint bij uzelf. En bedenk welk een wereld van onophoudelijke bevrediging u ten deel zal zijn eens u die intieme relatie met het medium hebt opgebouwd.

Wij wensen u alvast veel succes

Met vriendelijke groet

a propos 10 - Amusée Vous

Column Tim
INTERVIEW over MIND THE GAP met Isabel Lowyck en Lesja van AMUSEE VOUS Vandenzande BESPREKING La petite fille qui aimait trop les alumettes van Ine Goris/Zeven door Elien REPORTAGE over BURGERMAN van BRAAKLAND/ZheBuilding OUTRO

beluister: http://www.archive.org/details/apropos9november

link: www.amuseevous.be

gedicht 3 - Boekenbeurs, November, 11.11.11

-- Philip Meersman

Druilerige regendag
maar ‘tmag ‘tmag
‘t mag van mij en zij die
Schrijvenblijven boekenbeurzen lang
iedereen komt tekenen handenvol weg
bergenmensen
mensenbomen
bomenvellen
vellendrukken
drukkersdrukken
druktemensen
mensenhelden
heldiconen
iconendromen
droomverhalen
verhaalvertellen
vertelmomenten
momentopnamen
dagennachten
bundelbossen
bergen bergen bergen op
ook de radio
de radio doetmee
en de trein
op de trein lees je
je leest en reist
stelt vragen
rijzig veel
vragen prijzen
kassen spijzen
spijzen laven dorst
die de 11 11 11 uien niet eten willen kunnen krijgen
en wij hakken bomen
geven centen
en zuchten de derdewerelddruk danig vanons af
geven giften giftig snel
en keren ruggen
ruggen waar alle hongerzorgen afdruipen
want we hebben al gegeven
oplossen
doen anderen wel


en we vergeten weer de doden
die chrysantenpottenlang liggen
wachten op giften
op gedachten
op een her-denk-end woord
dat hoort
dat hoort
die heiligen zijn we ook vergeten
ook al ge-denken we ze allemaal
alleen pompoenen vreten we met hopen
gemaskerd commercieel
en we delen snoepecenten
voor een feest dat niet het onze is
maar ons strot werd ingeduwd
door ‘t vredebrengende volk

het braambos brandt weer
maar geeft geen antwoord
op terugtrekstrategieën
noch wereldsynergieën
want het enige wat van tel is
is de brand
de brand
en we blussen toch zo graag
met wat water en warme wijn
en een pleister op het houten been
en olie als die er is
hoe lang nog
gedenken we die doden
die niet sterven wilden gaan
hoe lang nog
hoe lang nog
tot nooit meer oorlog
nooit meer oorlog is.

link: www.spooninmybrain.com

a propos 9 - Rode Hond

Gedicht Philip Meersman Interview Rode Hond: Marijn Vandeweghe Interview Rode Hond: Randi De Vlieghe over DANZA DANZA Bespreking Rode Hond door onze reporter Elien Reportage over César, mijn broer is een paard van Fabuleus door Katharina.

beluister: http://www.archive.org/details/APROPOS2-11-2006

a propos 8 - Bernard Gavilan

Moderedactrice Sofie interviewde customizekoning Bernard Gavillan Catharina ging kijken naarMefisto Forever en zag…

herbeluister: http://www.archive.org/details/APROPOS26102006

link: www.bernardgavilan.com

gedicht 2 - Thema:verkiezingen,Nobelprijs literatuur

-- Philip Meersman

Open Opening
ik weer
schrijven dichten dichter
dichterbij

ZOO kloos zoo clauaus
Hugo Hugo zoooooooo clooooose
zooo clooose

Het Wintert weer
in de tuin
van Eden
Heden geen literat---uur
geen uur geen tijd
ver-strijk glad die tijd

Wintersleep
't Belang bang bang

BANG

de angsssssssstijijgt hijgt hijgt

ongenoegen groeit

grOEIt OEI oei oei t t t
COMPLOT T T T

Dewereldrond

Winterzacht ach aaaachT
Gerolfgrommmmt dromt drumt
"het complot het complot
duurt voort"

Nobele strijd
het Belang
likt zwarteleeuwewonden
ook Noordse Nobelprijzen mis-prijzen
rijken
allochtoon prijzen uit
uit uit uit
's Belgs Verdriet
niet Vrijdag meer maar
Donder-dag Donder
Donder DONDER Domage
Wolkenstroom
bliksemflits flits flash
flashflash

NEWSFLASH

Hugo niet ditjaar
weer niet
netnaast
naast deprijzen
rijzen vragen geen
één geeneen kast
bekerleeg geen August
geen Nobel
geen prijs

HIJS DE VLAG
Halfstok
half stok
adem stokt stokt st o kt
ingehouden
wachten
volgen volgen
volgend jaar
weer klaar
weer prognose
ose ose
zeggen schrijven
geen aanslag meer
niet weer
op sterke journalisten
die wisten
waarde klepel hing
Putain Poetin
d'afrekening pingping
wordt gepresenteerd
wees present
Monsieur de président
we stemmen dissident
stemmen consequent
wassen wit witter witst

En hopen weer een keer een keer
dat volgend jaar weer
- maar echt -
Nobel zich aan Hugo
hecht...


link: www.spooninmybrain.com

a propos 7 - Arco Renz

A Propos, het cultuurprogramma van radio scorpio (106 FM - Leuven) sprak met Arco Renz, die zijn nieuwste stuk Bullit aan het voorbereiden is in het Stuk. En Sofie bespreekt Second Hand, Second Live! Maar eerst het tweede gedicht van Philip Meersman over de Nobelprijs.

beluister: http://www.archive.org/details/aproposarcorenz

met vriendelijke groet 1

-- Tim Toubac

Beste luisteraars
Geachte heren dames cultuurconsumenten

Na de stortvloed van brieven die wij hier van bezorgde cultuurparticipanten hebben gekregen, konden wij niet anders dan formeel reageren.
Nee, er is geen probleem
Ja, er zijn nog plaatsjes
Wij weten, het is een jaarlijks weerkerende angst. En uit uw brieven mogen wij zelfs concluderen dat dit voor menigeen onder u voor slapeloze nachten heeft gezorgd. Wij excuseren ons hier erg voor.

Maar ook dit jaar hebben we er voor kunnen zorgen dat u in alle rust van uw cultuurbeleving kunt genieten. Wij weten immers hoe vervelend het is, samen met ongeschoolde scholieren, - laat staan volwassenen- in een donkere zaal, naar een wat moeilijkere, intense voorstelling te kijken. Wij kennen de hel van de busladingen toeristen, gepensioneerden, scholen, de verschrikking van de helse horde grote meutes tout court. Maar wij kunnen u geruststellen. Door zorgvuldige planning kunnen wij u, beste cultuurconsument, een optimale cultuurbeleving garanderen. Hiervoor strijden wij weer elke dag. Uw attente mailtjes hieromtrent houden ons scherp. Dit is en blijft een dagelijks aandachtspunt.

Maar soms kiest u er zelf voor – dat mag u niet ontkennen – om samen te klitten in te kleine ruimtes. U heeft natuurlijk ook nood aan intermenselijk contact, u wil uw impressies kwijt kunnen. Praten met gelijkstemden, of minstens kunnen discussiëren op niveau.
Ook hier blijven we rekening mee houden. We kiezen deze ontmoetingsmomenten goed uit en hopen dat de aangeboden faciliteiten uw conversatie en denkproces blijvend kunnen bevorderen.
Voorlopig is er nog geen duidelijk wettelijk kader rond hoe we een selectieprocedure voor de gasten kunnen bolwerken. Het verleden leert ons echter dat we hiervoor op uw creativiteit als cultuurparticipant, kunnen rekenen. U heeft voldoende bagage om snel en kundig een oordeel klaar te hebben. En met uw vaardigheden hoeft een afwijzing niet als pijnlijk ervaren te worden, door geen van de betrokken partijen.

Dus beste luisteraars, geachte cultuurconsumenten, bezorgdheid is voorlopig overbodig. Dit zou niet kunnen zonder uw voortdurende inbreng. Cultuur is maar in zover waardevol als het in optimale omstandigheden beleefd kan worden. Daarvoor rekenen we op u. U bent de hoeksteen waarop de culturele steunbeer gebouwd is. Een fundament van de samenleving.

Daarom vragen we u: blijf uw brieven sturen. In uw opmerkingen zit onze toekomst.

Wij danken u voor het blijvende vertrouwen

Met vriendelijk groet.

a propos 6 - Philippe Van Snick

A Propos (Radio Scorpio 106 FM - Leuven) spreekt deze week met kunstenaar Philippe Van Snick over zijn recente tentoonstellingen in Mechelen en Strombeek én over hij nu tot een voorlopige synthese van zijn lange kunstenaarscarrière komt.

herbeluister: http://www.archive.org/details/apropos-vansnick

Gedicht 1: Oktober: Opening Cultuurseizoen STUK Leuven

-- Philip Meersman

O
open opening
m’n ding
mijn ding
MIJN ding
mijn

DINGELING!!

STUK

De O breekt Open
Kijkkijk
KijkDAN
en ZIE
de globe rozerode

avondrokerig
zuigt de zon
de hemel op
Het doek schrijdt opzij
een gespannen blik
- bonen in tomatensaus -
tuurt aandachtig
zoekt publiek
- JIJ misschien -
en ik
ik ook

Ik verlang
weer die zachtpluchen zitjes
die voor-de-voorstellingbel
dat snaarstemmige begin
het ongeorkestreerd gekuch
dat banale biertje nadien

Cultuur dient tot iets iets iets iets

VOEL de Kunst
vervoering
beroering alom
receptie is ontvangst

Onbevangen wacht ik
op meer
op de O van ontroering
Ontvoer me
beroer me
vervoer me
op die bühne
dans en spreek
speel en glans

Ik hef een glas
en nog een nog een nog een
nog een eentje nog
vergeef me mijn zien
mijn zin
mijn ziel
is verkocht verknocht

Roep de ober
van hopsa faldera
jaja nog nog opnieuw
nieuw seizoen
’t kan niet Stuk
O alweer Oh en Zie
Opening Ontvangst
Oktbober weer die O
die O op mijn computer
leidt een eigen leven
Opent zinnen
zoals O de Gand
Zo’n Oopening
schreeuwende mannen
Antwerps verlangen
Cultuurmarkten vol
Vuur en Passie

die passie
vangen voelen zien

Ik woel ’s nachts rusteloos
Ik wil meer
meer
MEER

Open Oktober
een column
glansblinkend nieuw
Een Stuk in ’t Stuk

“My precious”

Mijn geluk.

link: www.spooninmybrain.com

a propos 5 - Stuk Start

A Propos, het cultuurprogramma van Radio Scorpio (106 Fm - Leuven) interviewde tijdens de Stukstart: programmator Podiumkunsten Els De Bodt en programmator beeldende kunst en performance Eva Witocx van het STUK. Podiumrevelatie Tarek Halaby,kunstenaars Stephen Wilks en Maarten Van Volsem. En daarenboven ook nog eens uit eigen rangen: Margot van Camera Obscura, en Eppo Dehaes, de voorzitter van Scorpio!

herbeluister: http://www.archive.org/details/STUKSTART

links: www.stuk.be

a propos 4 - Licht Gekanteld

Licht gekanteld is een jongerenkunstenfestival op 29 en 30 september: een gesprek met Stijn Heitzmann van Artforum en Hanne Valkenaars die het boeltje mee organiseert!

herbeluister: http://www.archive.org/details/Apropos-lichtgekanteld

links: www.lichtgekanteld.be

a propos 3 - Architectuurdag

Afgelopen zondag vond in Leuven de architectuurdag plaats. Rondleidingen langs allerlei projecten stonden op het programma, maar ook de voorstelling van de gloednieuwe publicatie 'Hedendaagse architectuur iin Leuven 2002-2006. Bij ons in de studio vandaag Petra Griefing van Stad en architectuur, de VZW die achter deze initiatieven staat.

herbeluister: http://www.archive.org/details/Apropos-RadioScorpio-architectuurdagleuven

a propos 2 - Mens, verhaal van een wonde

Kunst en religie. Twee zaken die eeuwenlang lief en leed met elkaar deelden. De kerk zorgde voor de belangrijkste opdrachten en de boeiendste thema’s. Heiligen, martelingen, kruisigingen en wonderen. in beelden, prentjes schilderijtjes en schilderijen. Iedereen zag ze. Iedereen moest ze zien.

Kunst en religie zijn al lang van elkaar gescheiden. De kerk bleef steeds kijken naar het verleden, verloor haar macht en aantrekkingskracht, terwijl de kunst steeds nieuwere wegen op zocht.
In leuven vindt vanaf volgende week een confrontatie tussen religie en hedendaagse kunst plaats. Mens, verhaal van een wonde noemt de tentoonstelling. Wij praten erover met Co-Curator Rolf Quaghebeur en kunstenaar Anno Dijkstra

a propos 1 - Speelhoven

Je hebt ons twee maanden moeten missen maar daar zijn we eindelijk weer met je wekelijkse kijk op de achterkant van het culturele leven. À propos is back en dat zal je geweten hebben. Beginnen doen we met een regionaal fenomeen: de openluchttentoonstelling Speelhoven in Aarschot die dit jaar aan haar tiende, en laatste, editie bezig is.

www.speelhoven.be